ما هر روز با نیاز به دانش‌اندوزی و یادگیری در دنیای پویا و پیچیده‌ای که زندگی می‌کنیم، مواجه هستیم. این مورد به خصوص برای کودکان، که در دوران رشد و تکامل ذهنی‌شان هستند، چندین برابر اهمیت دارد. اما همان‌طور که همه والدین می‌دانند تشویق کودکان به درس خواندن و تمرین مداوم آن، ممکن است چالش‌هایی را به همراه داشته باشد. در این مقاله، به بررسی چند راه ساده و موثر برای ایجاد علاقه و انگیزه در کودکان به درس خواندن می‌پردازیم. با اجرای این روش‌ها، می‌توانید به کودکان خود راهی نوین به سوی دنیای دانش و پیشرفت باز کنید.

اگر فرزندتان مدرسه را دوست نداشته باشد چه؟

غیر معمول نیست که کودکان مدرسه را مکانی با کلاس‌های خسته‌کننده می‌دانند زیرا باید چیزهایی را در مدرسه یاد بگیرند که هیچ علاقه‌ای به آنها ندارند و نمی‌توانند با آن‌ها ارتباط برقرار کنند. اگر از کودکان بپرسید، به شما خواهند گفت که ده‌ها راه بهتر و سرگرم‌کننده‌تر برای وقت‌گذراندن می‌شناسند. با تشویق کودکان به درس خواندن، می‌توان آن‌ها را در مسیر صحیح مطالعه قرار داد.

کودکان بی‌علاقه به درس

حتی کودکان بی‌علاقه به درس نیز در نهایت راه خود را پیدا کرده و در برنامه‌های تحصیلی خود موفق خواهند شد. اما در صورتی که به بی‌علاقگی کودکان بی‌توجهی شود، این مورد می‌تواند جدی‌تر و در نهایت باعث امتناع کودک از مدرسه رفتن شود.

گاهی حتی وقتی والدین راهی برای تشویق کودکان به درس خواندن پیدا می‌کنند و آن‌ها را راهی مدرسه می‌کنند، توجه آن‌ها در کلاس روی درس متمرکز نیست و این باعث می‌شود نتوانند به درستی درس بخوانند و نمرات پایینی بگیرند. اشتباهی که برخی از والدین در این موقعیت‌ها مرتکب می‌شوند این است که فکر می‌کنند فرزندشان از مدرسه متنفر است؛ اما واقعیت می‌تواند بسیار پیچیده‌تر باشد. در این شرایط، برای یافتن بهترین روش تشویق کودکان به درس خواندن ابتدا باید دلایل نگرش منفی فرزندتان را بیابید. اما دلیل هر چه که باشد، راه‌های اثبات شده‌ای برای تشویق کودکان به مطالعه، ایجاد علاقه به مدرسه، و بهبود نگرش او نسبت به مطالعه وجود دارد که در اینجا به آن‌ها پرداخته‌ایم.

10 راه برای تشویق کودکان به درس خواندن

امروزه، یادگیری و دستیابی به دانش یکی از مهم‌ترین عوامل توسعه و پیشرفت افراد و جوامع است. در این راستا، نقش تحصیلات و مطالعه در شکل‌دهی به آینده نه تنها برای افراد، بلکه به‌طور کلی برای جوامع نیز بسیار حائز اهمیت است. از همین رو، تشویق کودکان به درس خواندن و دانش‌اندوزی، به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی والدین و مربیان به شمار می‌آید. در ادامه، 10 راه برای تشویق کودکان به درس خواندن بیان می‌کنیم:

به فرزندتان انگیزه دهید

مقاومتی که برخی از کودکان نسبت به آموزش نشان می‌دهند اغلب نتیجه فقدان انگیزه است. برای انگیزه پیدا کردن باید به او کمک کنید. در غیر این صورت، این خطر وجود دارد که با گذشت زمان آن‌ها کاملاً نسبت به درس‌خواندن بی‌تفاوت و تنبل شوند.

انگیزه‌بخشی از طریق موفقیت‌های قبلی

به جای آن‌که درباره نمرات فرزندتان سوال کنید، در خصوص آنچه می‌آموزد بپرسید. شما می‌توانید با معلمش هماهنگ کنید و درباره دروسی که در آن ضعیف است صحبت نمایید. سپس همراه وی راه‌حل‌های مناسبی را برای مدیریت بهتر موضوع درسی، طراحی کنید. هم‌چنین به یادآوری موفقیت‌های گذشته فرزندتان در درس‌خواندن بپردازید و به او بگویید که چقدر توانمند است. این مورد به رشد اعتماد به نفس در او کمک می‌کند و باعث می‌شود برای یادگیری موضوعات و مباحث جدید تمایل بیشتری داشته باشد.

احترام به علایق او

اگر فرزندتان به یک موضوع خاص علاقه‌مند است، اجازه دهید که در این حوزه بیشتر بخواند و تحقیق کند. ارتقاء علاقه‌مندی‌های او به تقویت انگیزه‌اش کمک می‌کند.

ارائه نمونه‌های الهام‌بخش

به او داستان‌ها و نمونه‌های الهام‌بخش از افراد موفق و معروف در حوزه‌های مختلف بیان کنید. این کمک می‌کند تا انگیزه‌اش به صورت قابل توجهی تقویت شود.

مشخص کردن اهداف

به فرزندتان کمک کنید تا اهداف مطالعه‌اش را مشخص کند و با دیدگاهی مثبت به سوی آن‌ها پیش برود. مثلاً، به او بگویید که با مطالعه این کتاب، می‌تواند دانش بیشتری در موضوع مورد علاقه‌اش کسب کند.

حمایت و پشتیبانی

به فرزندتان نشان دهید که همواره پشتیبان او هستید و اعتقاد دارید که می‌تواند موفق باشد. این حمایت مثبت، انگیزه‌اش را برای یادگیری و پیشرفت بیشتر تقویت می‌کند.

در انجام این کارها و در جهت تشویق کودکان به درس خواندن، در نظر بگیرید که کودک باید بدون اجبار انگیزه کافی برای درس‌خواندن را داشته‌باشد. توجه داشته‌باشید یک کودک با انگیزه، چیزهایی را که آموخته‌است برای مدت زمان طولانی‌تری به خاطر می‌آورد. این بهترین راه برای کودک خواهد بود تا عاشق یادگیری شود. به یاد داشته باشید که هر کودک یک فرد منحصر به فرد است و ممکن است راه‌های یادگیری مناسب برای یک کودک برای کودک دیگر مناسب نباشد. بهترین روش را بر اساس ویژگی‌ها و علایق فرزندتان انتخاب کنید و در این مسیر با او همراهی کنید.

مثبت‌اندیش باشید

هنگامی که فرزندتان را به مطالعه تشویق می‌کنید، صادق‌بودن، حمایت‌کردن و نگاه مثبت شما به اتفاقات اهمیت دارد. با توجه به این موارد، مطمئنا بهترین نتیجه را خواهید گرفت و می‌توانید اعتماد کودکان را بیشتر جلب کنید. در عوض، اگر دائما روی نواقص فردی کودک تمرکز کنید و اشتباهاتش را یادآور شوید، عزت نفس او را از بین خواهید برد. می‌توانید با نگاهی مثبت، راه‌هایی را برای حل مشکلاتش پیشنهاد کنید یا به او کمک کنید تا بتواند راه‌حل‌ها را بیابد.

قوانینی وضع کنید و مطمئن شوید که فرزندتان از آن‌ها پیروی می‌کند

کودکان برای اینکه یادگیرنده‌ای موفق باشند به ساختارسازی نیاز دارند. این مورد مستلزم قوانین خاصی است که باید رعایت شود. به عنوان مثال، چه زمانی تکالیف خود را انجام دهند، چقدر زمان برای این فعالیت‌ها صرف شود، یا اینکه چه روزهایی برای تمرین کدام موضوع در نظر بگیرند. این یک عملکرد عالی در تشویق کودکان به درس خواندن محسوب می‌شود.

هنگامی که قوانین را تعیین کردید، باید مطمئن شوید که فرزندتان از آنها پیروی می‌کند. مهم است که در این مرحله، محکم و ثابت قدم باشید. اگر فرزند شما در برابر مطالعه مقاومت نشان دهد و از قوانین مشخص و توافق‌شده سرپیچی کند، باید عواقب آن را متحمل شود. این عواقب می‌تواند شامل محدودکردن زمان تماشای تلویزیون و دسترسی آن‌ها به رسانه‌های اجتماعی باشد. این یک راه غیرمستقیم برای هدایت و تشویق کودکان به مطالعه است.

به عادت‌های خوب پاداش دهید

همان‌طور که سختگیری به فرزندتان برای پیروی از قوانین مهم است، پاداش‌دادن نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار خواهد بود. پاداش‌دادن یکی از بهترین راه‌ها برای پرورش عادات کاری فرزندتان، به‌ویژه در مقطع دبستان است. این همان اصلی است که دنیای بزرگسالان بر آن استوار می‌باشد. هر یک از ما در قبال کاری که انجام می‌دهیم، دستمزد دریافت می‌کنیم. مطالعه نیز مسئولیت اصلی کودک است، بنابراین با دادن پاداش به آن‌ها انگیزه می‌دهید تا کار خود را به بهترین شکل ممکن انجام دهند.

الزامی نیست این پاداش‌ها و تشویق کودکان به درس خواندن ملموس باشد؛ می‌تواند شامل فعالیت‌هایی شود که کودک از آن‌ها لذت می‌برد. به عنوان مثال، می‌توانید به فرزندتان بگویید که بازی کند یا فیلم ببیند یا بعد از اتمام تکالیف و مطالعه، هر فعالیتی که به آن علاقه دارد انجام دهد. به این ترتیب نظم و انضباط، صبر و سخت‌کوشی را از طریق پاداش به آن‌ها آموزش می‌دهید.

 فضای یادگیری را برای فرزندتان فراهم کنید

به همراه فرزندتان مکان ایده‌آل او را برای یادگیری پیدا کنید. شاید آنها گوشه‌ای خلوت از خانه را ترجیح می‌دهند که در آن بتوانند در آرامش درس بخوانند و روی مسئولیت‌های خود تمرکز کنند یا دوست دارند به سایر اعضای خانواده نزدیک‌تر باشند. در راستای تشویق کودکان به درس خواندن، به آن‌ها اجازه دهید تا گزینه‌های مختلف را امتحان کنند، اما وقتی گزینه‌ای را پیدا کردند که برایشان مناسب است، بگذارید به آن پایبند باشند.

هم‌چنین یک محیط مطالعه جذاب می‌تواند او را به درس خواندن تشویق کند. یک میز مطالعه مناسب، صندلی راحت، نور مناسب و کتاب‌ها و منابع جذاب می‌تواند تمرکز و انگیزه‌ کودک را افزایش دهد.

اعتماد به نفس فرزندتان را تقویت کنید

تقویت اعتماد به نفس کودک بسیار مهم است. وقتی بچه‌ها فعالیتی را شروع می‌کنند، باید باور کنند که می‌توانند بر آن تسلط بیابند. موفقیت آن‌ها اغلب به این نکته بستگی دارد. مهم‌ترین چیز این است که به فرزند خود بیاموزید اگرچه بار اول شکست خورد، اما به این معنی نیست که دفعات بعد موفق نخواهد شد. تمرین مداوم می‌تواند بسیاری از کاستی‌ها را جبران کند. این نکته مهمی در تشویق کودکان به درس خواندن خواهد بود.

می‌توانید با عباراتی مانند «ببینید که او چگونه با تلاش و پشتکار توانسته‌است بر آن مسلط شود، این بدان معناست که شما هم می‌توانید، فقط اگر بخواهید.» اشتیاق موفق شدن و باور آن را در کودکان رشد دهید.

 به فرزندتان اجازه دهید دانش بنیادی کسب کند

برای این که کودک بتواند با موفقیت بر نکات آموزشی تسلط یابد، باید دانش بنیادی داشته‌باشد. این به معنای تسلط خاص بر مهارت‌های مشخص‌شده برای سن او است. یکی از بهترین راه‌ها برای انجام این کار شامل بازی‌ها و برنامه‌های آموزشی می‌شود.

این نوع از دانش به کودکان کمک می‌کند مهارت‌های اساسی را به شیوه‌ای دلگرم‌کننده و در محیطی آشنا به دست آورند. مدارسی که از اپلیکیشن‌ها و فناوری‌های آموزشی مدرن استفاده می‌کنند، فرآیند یادگیری را جذاب‌تر می‌کنند و دانش‌آموزانشان به نتایج بهتری دست می‌یابند. این نکته در فرآیند تشویق کودکان به درس خواندن در طول تحصیل، نقش مهمی را ایفا می‌کند.

اهمیت چیزهایی را که می‌آموزند درک کنند

مانند همه افراد، کودکان وقتی می‌توانند اهمیت آموخته‌هایشان را درک کنند، بهتر و سریع‌تر یاد می‌گیرند. هیچ کس نباید فقط به خاطر نمرات، آموزش را دنبال کند. بلکه باید به این دلیل باشد که دانش برای بقای نوع بشر ضروری است.

به عبارت دیگر، به کودک خود نشان دهید که چگونه چیزهایی که می‌آموزد با دنیای واقعی مرتبط است و چرا مهم هستند. به عنوان مثال، اگر آنها در مورد آناتومی انسان درس می‌آموزند، به آن‌ها بگویید که پزشکان دقیقاً به دلیل آگاهیشان از نحوه عملکرد ارگانیسم انسان می‌دانند که در زمان بیماری، چه دارویی را تجویز کنند. کودکان باید احساس کنند که دلیل مطالعه آن‌ها این است که روزی از آموخته‌های خود استفاده خواهند کرد. استفاده از این روش می‌تواند کودکان بی‌علاقه به درس را نیز به مطالعه تشویق کند.

به فرزندتان حق انتخاب بدهید

یکی از کارآمدترین راه‌های تشویق کودکان به درس خواندن، این است که به او اجازه دهید به جای دریافت‌کننده منفعل دانش، مشارکت فعالی در فرآیند یادگیری داشته‌باشد.

در این فرآیند به آن‌ها حق انتخاب بدهید، یعنی به آن‌ها اجازه دهید در فرآیند یادگیری انتخاب‌های خاصی داشته باشند. به عنوان مثال، به آن‌ها اجازه دهید برگزینند که چگونه یک مسئله ریاضی را با راه‌حل‌های مختلف حل کنند. یا اینکه ابتدا تکالیف انگلیسی خود را انجام دهند یا تکالیف ریاضی‌شان را به انجام برسانند. شما لازم است در جهت تشویق کودکان به درس خواندن، آنها را به حضور فعال در فرآیند یادگیری هدایت کنید.

بین تنبلی و استرس تمایز قائل شوید

ما اغلب بی‌انگیزگی و بی‌علاقه‌بودن کودک به مدرسه را ناشی از تنبلی آن‌ها می‌دانیم، در حالی که در واقع کودک از اضطراب و استرس خفیف ناشی از مسئولیت‌های خود در مدرسه رنج می‌برد. واکنش هر کودک در مواجهه با محیط جدید و برآوردن انتظارات تحصیلی متفاوت است. سطوح متوسط اضطراب و استرس می‌تواند در برخی دانش آموزان محرک یادگیری باشد، در حالی که میزان بیش از حد آن می‌تواند باعث توقف یادگیری و بی‌علاقگی آن‌ها شود.

جمع بندی

تشویق کودکان به درس خواندن می‌تواند به وسیله‌ی مجموعه‌ای از روش‌ها و اقدامات موثر انجام شود. با اجرای مشاوره و راه‌اندازی برنامه‌های مطالعه مناسب، می‌توان به ایجاد علاقه و شور به یادگیری در کودکان کمک کرد. استفاده از روش‌های تعاملی و جذاب، استفاده از محیط‌های یادگیری مجهز به ابزارهای آموزشی نوین، تشویق و تمجید از پیشرفت‌های آن‌ها، ارائه انگیزه و اهداف مشخص، ایجاد فضایی اثربخش برای مطالعه، همراهی و پشتیبانی مادرانه و پدرانه، اعمال سیاست‌ها و نظارت‌های حمایتی و حتی تبدیل مطالعه به یک فرآیند خانوادگی، همگی راه‌های موثری محسوب می‌شوند که می‌توانند کودکان را به سمت علاقه‌مندی و عشق به مطالعه هدایت کنند و موجب کاهش استرس آ‌ن‌ها شوند.

به خاطر داشته باشید شما در این مسائل تنها نیستید. در واقع، مدرسه در این راه همراه والدین است و نقش مهمی را در این خصوص ایفا می‌کند. مهم است فرزندتان به مدرسه‌ای برود که به او در شکوفایی استعدادهایش کمک کند.