اعتماد به نفس تنها یکی از میوه های عزت نفس است بیایید ببینم عزت نفس چیست و چطور عزت نفس را در خود افزایش دهیم و روند زندگی خود را از باخت و باخت به برد و برد تغییر دهیم.
ضرب المثل “هرچی سنگ برای پای لنگه” را شنیده اید؟ همچنین حتما “فلانی دست به هرچی میزنه طلا میشه” را شنیده ایده. فرق این دو آدم در عزت نفس است، کسی که عزت نفس پایینی دارد روی دور باخت است و کسی که عزت نفس بالایی دارد روی دور برد است.
فهرست عناوین مقاله
عزت نفس چیست و چه رابطه ای با اعتماد به نفس دارد
عزت نفس در مجموع حسی که به خودتون دارید، است، باور و اعتقادی که به ارزشمند بودن، محترم بودن و دوست داشتنی بودن خود دارید را عزت نفس می گویند. عزت نفس معطوف به خودتون است، فارغ از چیزایی که اکتساب کرده اید. اما اعتماد بنفس و غرور معطوف به دستاورد، داشته ها، نداشته ها، موفقیت ها (شغل،پول، ماشین، خونه، نمره و این قبیل موارده) می باشد. داشتن اعتماد بنفس یا غرور به این معناست که قبلا فلان کار رو انجام دادید، شاید موفق بودین و تجربه ای داشتید و حالا احساس اعتماد بنفس یا غرور نسبت به اون کار می گیرید. یا اگر اون کار رو بخوبی انجام ندادید اعتماد بنفستون توی اون کار کم است.
اگر بخواهیم به رابطه بین عزت نفس و اعتماد به نفس بپردازیم باید گفت که کسانی که عزت نفس بالا دارند در اعتماد به نفس با مشکل مواجه نمی شوند و به میزان لازم اعتماد به نفس دارند. اما داشتن اعتماد به نفس به تنهایی دلیلی به عزت نفس نمی شود.
چرا عزت نفس بسیار با اهمیت است
تمام افراد موفق بدون داشتن عزت نفس نمی توانستند به آنچه دوست دارند برسند، از موفقیت و اهداف برجسته گرفته تا روابط سالم؛ همگی به این مولفه گره خورده اند. در کشور های پیشرفته، عزت نفس (Self-esteem) یکی از فاکتور های مهم در حوزه موفقیت و تحول فردی محسوب می شود و نداشتن عزت نفس ریشه بسیاری از مشکلات افراد شناخته شده است. برای مثال، کسانی که عزت نفس بالایی دارند سراغ خطرات نمیروند چون به خودشون احترام میزارند و خودشونو دوست دارند و قاطعانه در برابر خطرات و مواردی که به ضرر آنها باشد “نه” میگویند. پس بهتر است تا عزت نفس را بشناسیم تا به خود و دیگران کمک کنیم. پیشتر گفتیم عزت نفس رو نباید معطوف به چیزای بیرونی کرد.
عوامل کاهش عزت نفس و باور های اشتباه
۱. همیشه باید مورد تایید دیگران باشیم: من ارزشمندم درصورتی که حرفم یا کارم مورد تایید قرار بگیرد و اگر به هر دلیلی دیگران شما رو طرد کنند یا از شما انتقاد کنند، فکر میکنید بی ارزش هستید و دوست داشتنی نیستید.
۲. معجزه ی عشق: من تا وقتی از کسی محبت دریافت کنم دوست داشتنی ام و در صورتیکه تنها باشید یا محبت دریافت نکنید فکر میکنید دوست داشتنی نیستید.
۳. همیشه کارها را باید به بهترین شکل انجام بدهم: من ارزشمند و دوست داشتنی ام درصورتی که کارها رو به بهترین نحو انجام بدم و مو لا درزش نره. پس وقتی اشتباه کنم یا ناقص انجام بدم یا حتی شکست بخورم بی عرضه میشم و کارم اونقدری ارزش نداره.
۴. از دیگران انتظارات زیادی داریم: من ارزشمندم درصورتیکه دیگران اونطور که من میخوام رفتار کنند و به حرفم گوش بدهند و اگر باب میل و انتظار شما رفتار نکنند بهتون بر میخوره که خب نمیشه چون دیگران هم حق انتخاب دارند
۵. توی خیلی کارها مدام خود را مقصر بدانید: اینطوری باعث میشه احساس گناه کنید و درنهایت منجر به این می شود که همه را راضی نگه دارید و خودتان را فراموش کنید.
تشخیص عزت نفس پایین
آیا نسبت به انتقاد شنیدن حساس هستید و زود موضع مخالف می گیرید؟
آیا می ترسید اشتباه کنید درنتیجه از بسیاری موقعیت ها اجتناب می کنید؟
آیا روحیه پرخاشگری دارید؟
آیا بیشتر اوقات نگران هستید که بقیه درباره شما چطور فکر میکنند؟
آیا احساس نقص و بی کفایتی را زیاد تجربه میکنید؟
آیا مهارت های اجتماعی تون ضعیفه و خجول هستید؟
آیا هدر رفت وقتتون زیاده و به نوعی بی برنامه اید؟
اگر جواب شما به بیشتر سوالات مثبت بود عزت نفس کمی دارید ولی جای نگرانی نیست چون روانشناسان مواردی رو که سبب افزایش عزت نفس می شود را جلوی پای ما قرار دادند که با تمرین می شود به نتایج مثبتی رسید. البته این نکته هم لازم به ذکر است که حتی آدمهایی با عزت نفس زیاد، موارد بالا را تجربه می کنند ولی توی این حالت نمی مانند و کمتر تجربه اش می کنند، همچنین زود به حالت قاطع و با برنامه و … برمی گردنند.
۱۰ نکته کلیدی برای افزایش عزت نفس
۱. خودگویه های مثبت داشته باشید خصوصا در موقعیت های سخت و بحرانی. از گفتن عبارات منفی من بی عرضم، من خنگم، تنبلم و غیره جدا خودداری کنید. بجاش بگید باید بیشتر تلاش کنم، زمان بیشتری برای یادگیری باید بزارم، نیاز به استراحت دارم، الان تمرکز ندارم ذهنم پراکندست نه اینکه خنگم!!
۲. داشتن برنامه ریزی دقیق و خرد کردن کارهاتون تا بتوانید به اهدافتون برسید.
۳. یادگیری مهارت جدید کمک کننده است و باعث میشه ریسک پذیر بشوید، اینطوری جرات رویارویی با چالش ها رو بیشتر پیدا میکنید.
۴. قاطعیت رو تمرین کنید و از تعلل و سستی دور باشید.
۵. ورزش کنید. کوهنوردی، شنا، دویدن، پیاده روی… اهمیت دادن به خود محسوب میشود.
۶.انجام فعالیت هایی که براتون لذت بخشه، کتاب خوندن، موسیقی، آشپزی، دوستان، گردش…
۷. عینک مثبت به چشم بزنید. از ویژگی های مثبت خود هم (درکنار ویژگی منفی ) حرف بزنید.
۸. خوش پوش باشید و روابط اجتماعی جدید ایجاد کنید.
۹. به خودتون جایزه بدید. برای کارهایی که خوب انجام دادید و موفق شدید هرچند کوچیک هم باشه.
۱۰. هر اشتباهی که به ذهن شما آمد، کمی به آن فکر کنید و خود را به خاطر آن اشتباه ببخشید( بخشنده باشید و به خود فرصت بدهید).
آموزش ویدیویی افزایش اعتماد به نفس
در زیر دو آموزش از مدرسین عالی در زمینه اعتماد به نفس معرفی شده است. این آموزش ها به فارسی دوبله شده اند و بسیار با کیفیت می باشند.
- آموزش افزایش اعتماد به نفس از Todd Dewett
- سمینار افزایش اعتماد به نفس توسط مل رابینز نویسنده کتاب قانون 5 ثانیه
