ممکن است در مسیر یادگیری زبان به مرحله‌ای برسیم که با وجود شرکت در کلاس‌های مختلف، انواع تمرین و تکرار و کمک یک استاد حرفه‌ای، هیچ پیشرفتی در روند یادگیری نداشته باشیم و احساس کنیم اصطلاحاً “در جا می‌زنیم”. عدم وجود یک برنامه‌ی مستمر و بهینه، روند یادگیری را کند می‌کند. در این مرحله باید به این فکر باشیم که “چگونه برای یادگیری زبان برنامه ریزی کنیم؟” تا در مسیر پیشرفت قرار بگیریم؟
فهرست عناوین مقاله
چرا باید برای یادگیری زبان برنامه ریزی کنیم؟
گفتیم داشتن یک برنامه‌ی مستمر لازمه‌ی یادگیری زبان است. زمانی که مسیر یادگیری را شروع می‌کنید پیشرفت زیادی را در ابتدا خواهید دید زیرا انگیزه‌ی زیادی دارید و تمرینات شما از روی اجبار نیست. در این مرحله ضمیر خودآگاه شما می‌داند که باید پیشرفت کند و وظیفه‌ی خود را به درستی انجام می‌دهد. به عنوان مثال با دیدن یک “لیوان” در ذهن خود به این فکر می‌کنید که نام آن به انگلیسی “Glass” می‌باشد. یا با دیدن یک گربه به نام انگلیسی آن (Cat) فکر می‌کنید (مرحله‌ی 1 نمودار). این انجام وظیفه تا جایی پیش می‌رود که ضمیر خودآگاه شما دیگر کنترلی روی یادگیری ندارد. شما به صورت ناخودآگاه از زبان انگلیسی استفاده می‌کنید و با دیدن یک لیوان دیگر برای یادآوری نام آن فکر نمی‌کنید. در این مرحله متوقف شده و پیشرفتی احساس نمی‌کنید (مرحله‌ی 2 نمودار).
حالا باید مشکلات و موانع موجود را شناسایی کرده و همچنان به تمرین و یادگیری ادامه دهید. یک برنامه ریزی مناسب به شما کمک می‌کند تا با مشکلات و موانع روبرو شوید و راه حل آن‌ها را بیابید و دوباره وارد مرحله‌ی پیشرفت (3) شوید.
ویژگی‌های یک برنامه ریزی بهینه
پس برای پیشرفت در یادگیری زبان به یک برنامه‌ی بهینه نیاز دارید تا:
- نقاط ضعف شما در یادگیری را مشخص کند و چالش‌های مناسب برای یادگیری شما ایجاد کند؛
- راه حل مشکلات خود را بیابید؛
- بدانید کدام مهارت‌ها نیاز به پیشرفت بیشتری دارند؛
- به کدام بخش باید زمان بیشتری اختصاص دهید؛
- کدام بخش به تمرکز بیشتری نیاز دارد.
چگونه برای یادگیری زبان برنامه ریزی کنیم؟
توجه داشته باشید که نمی‌توان یک برنامه‌ی واحد را برای همه‌ی افراد ارائه داد. زیرا انسان‌ها سبک‌ها، علایق و شخصیت‌های متفاوتی دارند. برنامه ریزی یک خانم شاغل یا یک دانش آموز با یک خانم خانه‌دار متفاوت خواهد بود. به همین دلیل در این پست ما یک جدول برنامه ریزی خاص به شما نمی‌دهیم اما یکی از بهترین روش‌های برنامه ریزی را به شما معرفی میکنیم تا با آن پاسخ مناسبی برای سوال همیشگی “چگونه برای یادگیری زبان برنامه ریزی کنیم؟” بیابید.
برنامه ریزی به روش SMART برای یادگیری زبان
روش SMART یک روش هوشمندانه برای هدف‌گذاری و برنامه ریزی است. این روش در برگیرنده‌ی تمام ویژگی‌های یک برنامه ریزی بهینه است و با یک بار استفاده از آن متوجه مزایا و کاربرد آن خواهید شد.
SMART یعنی چه؟
کلمه‌ی SMART مخفف کلمات زیر است که در ادامه آن‌ها را توضیح می‌دهیم:
- Specific: مشخص شده؛
- Measurable: قابل اندازه گیری؛
- Attainable یا Achievable: قابل دستیابی؛
- Relevant یا Realistic: واقع گرایانه و مرتبط؛
- time-bound: زمان بندی شده.
Specific یا مشخص شده
برای اینکه برنامه ریزی شما برای یادگیری زبان مشخص یا Specific باشد سوالات زیر را از خود بپرسید تا با بررسی پاسخ‌ها بفهمید به چه صورتی باید برنامه ریزی کنید:
- هدف شما از یادگیری زبان چیست؟ شغل؟ سفر؟ آزمون آیلتس و تافل؟ صحبت‌های روزمره؟
- چرا می‌خواهید به این هدف برسید؟ برای پیشرفت شغلی؟ نمره‌ی خوب آزمون‌ها؟ مهاجرت؟
خودتان را در زمانی تصور کنید که به اهدافتان رسیده‌اید. جوری آن را با جزئیات تصور کنید که انگار می‌خواهید به یک فروشگاه اینترنتی لباس سفارش دهید؛ همانطور که راجع به تمام جزئیات نظر می‌دهید: رنگ، اندازه‌ها، مدل و…
- کجا می‌توانید مطالعه کنید؟ کلاس؟ منزل؟ کتابخانه؟
- چگونه می‌توانید مباحث را یاد بگیرید؟ با استفاده از کتاب؟ یوتیوب؟ آموزش مجازی و آنلاین؟
- برای یادگیری مطالب چقدر زمان در روز نیاز دارید؟ یک ساعت؟ دو ساعت؟
- با چه کسی می‌خواهید به یادگیری بپردازید؟ دوست؟ استاد؟ دوره‌ی آموزشی و…
موفق‌ترین افراد کسانی هستند که بزرگترین شبکه‌ی ارتباطی را با افراد دیگر می‌سازند و در این شبکه هم به دیگران کمک می‌کنند و هم از آن‌ها کمک می‌‌‌‌‌‌‌گیرند.
- شرایط و محدودیت‌های شما چیست؟ شیفت کاری؟ شغل؟
- چطور بهتر یاد می‌گیرید؟ بهترین روش یادگیری زبان برای شما کدام است؟ فیلم؟ موزیک؟ کلاس آنلاین یا حضوری؟
نکته: زمانی که جزئیات مشخص باشند میزان پایبندی شما به برنامه 2 الی 3 برابر بیشتر می‌شود.
Measurable یا قابل اندازه گیری
به طور کلی میزان پیشرفت در یادگیری زبان را نمی‌توان اندازه گرفت و واحد مشخصی ندارد اما با استفاده از ابزار مختلف می‌توان حدود آن را در بخش‌های کوچکتر مشخص کرد. به عنوان مثال با ضبط صدای خود هنگام صحبت کردن (Speaking) در روزهای ابتدایی یادگیری، و پس از مدتی گوش دادن به آن متوجه مقدار پیشرفت خود در مهارت صحبت کردن یا speaking خواهید شد. یا می‌توانید مشخص کنید در یک هفته چه تعداد لغت جدید یاد گرفته‌اید. فراموش نکنید که ذهن انسان عاشق بازخورد است و می‌خواهد میزان رضایت از عملکردش در مراحل مختلف را بداند! این آگاهی انگیزه‌ی کافی برای ادامه‌ی مسیر یادگیری را به ذهن می‌دهد.
Achievable یا قابل دستیابی
با توجه به سطح Level زبانی که دارید منابع آموزشی را انتخاب کنید. از منابع خیلی سخت یا خیلی آسان استفاده نکنید تا دلسرد نشوید و بتوانید برنامه ریزی خود را دنبال کنید.
Relevant یا مرتبط
منابع و نوع یادگیری را با توجه به هدفی که دارید انتخاب کنید. اگر می‌خواهید در مکالمه مهارت پیدا کنید لازم نیست ساعت‌ها روی تمارین Reading و درک مطلب وقت بگذارید.
ما در لیموناد مجموعه‌ی کامل و ارزشمندی از آموزش‌های مکالمه به زبان‌های روسی، فرانسوی، آلمانی، انگلیسی و ترکی برای شما عزیزان فراهم کرده‌ایم که از طریق لینک زیر به آن‌ها دسترسی خواهید داشت:
time-bound یا زمان بندی شده
برای مطالعه و یادگیری هر مبحث محدودیت زمانی تعیین کنید. این کار شما را به یادگیری سریعتر ترغیب می‌کند.
چگونه به روش اسمارت برنامه ریزی کنیم؟
حالا با توجه به نکات بالا با 6 قدم زیر شروع به برنامه ریزی کنید:
قدم اول: نقاط قوت و ضعف خود و هدفتان (ضعف در درک مطلب، ضعف در صحبت کردن، مبحث زمان استمراری در گرامر و …) را بنویسید تا بدانید کدام مباحث به تمرکز بیشتری نیاز دارند.
قدم دوم: هدف اولیه را به اهداف کوچکتر تقسیم کنید.
قدم سوم: زمان‌های خالی که قصد دارید به یادگیری زبان اختصاص دهید را مشخص کنید. یک جدول بکشید و بنویسید در هر روز و هر ساعتی کدام مبحث را می‌خواهید مطالعه کنید.
نکته: سعی کنید از تمام زمان‌های مرده (انتظار در مطب دکتر، صف اتوبوس و …) نهایت استفاده را ببرید. در زمان‌های مرده می‌توانید لغت تمرین کنید، موسیقی یا پادکست یا حتی صدای ضبط شده‌ی خودتان را گوش بدهید. با استفاده از اپلیکیشن‌های یادگیری زبان این کار به سادگی قابل انجام است.
قدم چهارم: بعد از اینکه ساعت‌های خالی طول روز را در جدول مشخص کردید محتوای برنامه را وارد جدول کنید. این محتوا کم و بیش با پاسخ به سوالاتی که قبلا از خودتان پرسیدید جمع آوری می‌شود (هدف و نقاط ضعف و…).
قدم پنجم: اولویت بندی اهداف. به عنوان مثال اگر عمده‌ی ضعف شما در بخش گرامر است، 50 درصد زمان یادگیری در طول برنامه را به گرامر اختصاص دهید و مابقی را بین بخش‌های دیگر تقسیم کنید.
قدم ششم: در جدول مشخص کنید هر مهارت را با چه روشی بهتر یاد می‌گیرید.
از طریق لینک زیر به آموزش مقدماتی تا پیشرفته‌ی گرامر زبان انگلیسی دسترسی داشته باشید:
برای برنامه‌ریزی به نکات زیر توجه کنید:
- برای اینکه یک برنامه ریزی کاربردی و مفید برای یادگیری زبان داشته باشید ابتدا سطح دانش و مهارت خود را با یک آزمون تعیین سطح مشخص کنید تا منابع مناسب انتخاب کنید و بدانید از کجا شروع کنید.
- اگر برای یادگیری زبان در هیچ کلاس حضوری یا مجازی شرکت نکرده‌اید یا مدت زیادی از آخرین دوره‌ی آموزشی شما می‌گذرد، حتما ابتدا چند ترم را در یک دوره‌ی حضوری یا غیر حضوری شرکت کنید تا برای شروع از روند آموزشی کلاس ایده بگیرید.
- سعی کنید هر هفته یا هر ماه بعد از ارزیابی میزان پیشرفتتان برنامه‌ی خود را تغییر دهید. اگر در ماه اول تمرکزتان روی گرامر بوده در ماه بعدی روی لغات یا مباحث دیگر تمرکز کنید.
- این موضوع را به خاطر بسپارید که اهداف برای جلب توجه شما با هم رقابت می‌کنند؛ پس اهداف مهم‌تر را انتخاب و اهداف اضافی را حذف کنید. یکی از مهم‌ترین موانع دستیابی به اهدافتان، اهداف دیگر هستند.
تصور کنید 100 واحد توجه برای رسیدن به اهداف و انجام کارهایتان در اختیار دارید. شما نمی‌توانید تمام این 100 واحد را برای همه‌ی اهدافتان به صورت همزمان به کار ببرید و اگر بخواهید مثلا همزمان به دو هدف برسید باید این منبع 100 واحدی را بین آن‌ها تقسیم کنید. این مسئله برای تعداد بیشتر اهداف نیز صادق است. یعنی اگر بخواهید کل 100 واحد توجه را روی یک موضوع داشته باشید، باید صبر کنید و نوبتی به آن‌ها رسیدگی کنید اما گاهی این امکان وجود ندارد. در چنین شرایطی راه حل چیست؟ بله! اهداف اضافی که اهمیت کمتری دارند را از دور رقابت‌ها حذف و رسیدگی به آن‌ها را به زمان دیگری موکول کنید.
اگر مرحله‌ی برنامه ریزی را به اتمام رسانده‌اید و به دنبال منبع کاملی از آموزش‌های زبان هستید، مجموعه‌ی ارزشمند آموزش‌های زبان خارجی لیموناد را از دست ندهید. از طریق لینک زیر به همه‌ی آموزش‌های زبان لیموناد دسترسی خواهید داشت:
پکیج‌های آموزش زبان خارجی برای کودکان و بزرگسالان
همچنین برای دستیابی به آموزش زبان‌های آلمانی، انگلیسی، ترکی و فرانسوی از طریق لینک‌های زیر اقدام کنید:
سخن آخر
برای به دست آوردن هر چیزی از جمله موفقیت، شما باید یک چیز را از دست بدهید. اگر می‌خواهید در یادگیری زبان به درجه‌ی خوبی برسید مسلماً باید زمان استراحت و تفریح خود را کم کنید. هدف‌گذاری فقط انتخاب نتیجه نیست، بلکه انتخاب مسیر و هزینه‌ای است که حاضرید برای رسیدن به آن بپردازید. یک بار دیگر به ابتدای مقاله رفته و با یک قلم و کاغذ برنامه ریزی را شروع کنید!
