مدت‌ها بود به این فکر می‌کردم که چرا در بین این همه کمپانی‌ مختلف تلفن همراه، هیچکس اسمی از کمپانی نوکیا نمی‌برد. هیچوقت درباره‌ی آن تحقیق نکردم تا این که به صورت اتفاقی در یکی از شبکه‌های اجتماعی داستان “پایان غم‌انگیز نوکیا” را خواندم. شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید چه ارتباطی بین سرگذشت شرکت نوکیا و یادگیری مداوم یا Continuous Learning وجود دارد.

نوکیا و سندروم صندلی مادربزرگ

نوکیا از سال 1990 تا سال 2011 یکی از کمپانی‌های معروف تولید موبایل بود. به قول ما امروزی‌ها غولی بود برای خودش! تقریبا 80 درصد از سهم بازار متعلق به این شرکت بود. ارزش هر سهم معادل 42 دلار (!) و ارزش کل این شرکت 250 میلیارد یورو بود. مدیران این کمپانی افرادی کاربلد بودند که کار خود را به درستی انجام می‌دادند. اما این برای ادامه‌ی حیات در یک بازار رقابتیِ در حال پیشرفت کافی نیست. در چنین بازاری “انجامِ کارِ درست” از “درستیِ انجامِ کار” مهم‌تر است.

در زمانی که کمپانی‌های سامسونگ و اپل مدام در حال یادگیری علم روز و تغییرات و نوآوری بودند، نوکیا دچار سندروم صندلی مادربزرگ (یا گهواره‌ای) شده بود. همان‌طور که یک صندلی راک بدون ایجاد هیچ فایده‌ای حرکت می‌کند، نوکیا مدام مشغول فعالیت‌هایی بود که هیچ سود و پیشرفتی به دنبال نداشت. شرکت اپل سیستم عامل انحصاری خودش (ios) را برای تلفن‌های همراه توسعه داد و سامسونگ نیز مشغول پیاده سازی سیستم عامل اندروید روی تلفن‌های همراهش بود. اما نوکیا با غرور همچنان روی استفاده از سیستم عامل قدیمی سیمبین (Symbian) اصرار می‌ورزید. از آن‌جا که مشتریان هم به دنبال تکنولوژی‌های جدید و کاربردی‌تر بودند، سرانجام در سوم سپتامبر 2013، شرکت مایکروسافت پس از کاهش 99 درصدی ارزش شرکت نوکیا از 250میلیارد یورو به 3.79 میلیارد یورو، این شرکت را خرید.

مدیران نوکیا، به یادگیری مداوم و تغییر و نوآوری اهمیتی نمی‌دادند و همین امر سبب افول این شرکت شد.

مفهوم یادگیری مداوم یا Continuous Learning

فرآیند کسب مهارت جدید یا ارتقاء مهارت‌های قبلی به منظور پیشبرد اهداف سازمان، نوعی از یادگیری است که از آن به نام “یادگیری مداوم” یاد می‌شود. این نوع یادگیری افراد و سازمان‌ها را به افزایش دانش، بهبود عملکرد و همچنین نوآوری تشویق می‌کند.

چرا یادگیری مداوم برای سازمان‌ها مهم است؟

سازمان‌ها برای اینکه در محیط رقابتی با سازمان‌های دیگر باقی بمانند و دچار سرنوشت نوکیا نشوند، باید نوآور، سازگار و پیوسته در حال بروزرسانی و تغییر باشند. این مهم نیازمند مهارت و دانش نیروی کار است.

افراد باید پیوسته دانش و مهارت جدیدی بیاموزند تا بتوانند از ابزارهای کاربردی جدید استفاده کنند، مسائل را از ابعاد مختلف با دیدی متفاوت بررسی کنند و مشکلاتی که قبلاً راه حلی نداشتند را حل کنند. برای کمک به این عملکرد پیشرفته، یادگیری باید بر اساس تقاضا و به صورت انعطاف‌پذیر و مستمر باشد.

مزایای Continuous Learning

ایجاد فرهنگ یادگیری در سازمان یک راه مؤثر برای بهبود عملکرد و نوآوری است و همچنین رضایت و حفظ کارکنان را به دنبال دارد. این یک عمل با نتیجه‌ی بُرد=بُرد است که هم برای سازمان و هم برای کارکنان مزایای مهمی دارد.

مزایای Continuous Learning برای سازمان

1. حمایت از یادگیری مداوم نشان می‌دهد که کارکنان ارزش سرمایه گذاری را دارند و سازمان در مورد پیشرفت شغلی آنان صادق است.
2. از آن‌جا که سرمایه گذاری برای آموزش کارکنان قدیمی هزینه‌ی کمتری نسبت به استخدام و بازآموزی نیروی کار جدید دارد، پیاده سازی آن مقرون به صرفه‌تر است.
3. هرچه کارکنان بیشتر بدانند بیشتر می‌توانند انجام دهند. در نتیجه در راستای دستیابی سازمان به اهدافش کمک بیشتری می‌کنند.

دانش قدرت است!

فرانسیس بیکن Francis Bacon، پدر علم نوین (1626-1561 انگلیس)

مزایای Continuous Learning برای کارکنان

1. افزایش اعتماد به نفس: افزایش مهارت‌ها و کسب دانش جدید عملکرد شخصی و شایستگی فرد را در کار افزایش می‌دهد. همین امر موجب ایجاد حس ارزشمندی و افزایش اعتماد به نفس در فرد می‌شود.
2. پیشرفت شغلی و مالی: برای کسانی که به دنبال یک مسیر شغلی مشخص، ترفیع رتبه و انگیزه‌های مالی هستند، بهترین راه است.
3. کسب مدرک و گواهینامه: از آن‌جا که معمولا دوره‌های آموزشی در سازمان‌ها با اعطای مدرک و گواهینامه‌ها همراه است، موقعیت مناسبی برای افرادی است که به دنبال بروزرسانی گواهینامه‌های خود یا دریافت مدارک جدید هستند.
4. به عنوان آخرین مزیت یادگیری مداوم برای کارکنان این نکته را می‌گویم که: مفید بمانید. این که همیشه در حرفه‌ی خود بروز باشید و اصطلاحاً حرفی برای گفتن داشته باشید، شما را به یک نیروی کارآمد تبدیل می‌کند که همه همیشه به او و دانش او نیاز دارند.

انواع یادگیری مداوم

یادگیری رسمی

این نوع از یادگیری مداوم شامل راه‌هایی است که یادگیرنده می‌تواند دانش و مهارت‌های جدید را از طریق ابتکارات یادگیری که قبلاً سازماندهی و اجرا شده‌اند، به دست آورد. یادگیری رسمی شامل موارد زیر است:

1. یادگیری از طریق تحصیل در دانشگاه
2. برنامه‌های آموزشی درون سازمان
3. ورکشاپ‌ها (کارگاه‌ها) و کنفرانس‌های خارجی
4. دوره‌های آموزشی الکترونیکی
5. Mooc*

 

*Mooc: آموزش از راه دور دانشگاه‌ها که به صورت رایگان یا غیر رایگان در دسترس عموم قرار می‌گیرد و تنها مختص دانشجویان آن دانشگاه نیست. ممکن است با اهدای گواهینامه یا بدون آن باشد.

یادگیری اجتماعی

شامل تمام راه‌هایی که در آن‌ها یادگیرنده برای افزایش دانش و یادگیری مداوم با دیگران تعامل می‌کند. این تعاملات معمولا به شکل زیر است:

1. گفتگو و همکاری در شبکه‌های اجتماعی
2. وبلاگ و منابع دیگر برای به دست آوردن بینش بیشتر
3. کار با سایر همکاران
4. مربیگری و راهنمایی
5. آموزش حین کار*

*آموزش حین کار: آموزش کارکنان حین انجام کار که ترکیبی از مشاهده‌ی همکار یا مربی و تجربه‌ی کار عملی در راستای تکمیل وظایف روزانه در همان محل کار است.

یادگیری خودراهبری

فراگیری مهارت‌های جدید یا بهبود دانش و درک شما نباید همیشه محدود به آموزش رسمی یا تعامل با دیگران باشد. از طریق راه‌های زیر می‌توانید به صورت خودراهبری به آن دست یابید:

1. تحقیق و مطالعه برای به دست آوردن درک عمیق از یک موضوع
2. گوش دادن به پادکست‌های مرتبط با موضوع یا تماشای فیلم‌های آموزشی
3. آزمایش و اکتشاف

تفاوت Continuous Learning و Life Long Learning

یادگیری مادام العمر و یادگیری مداوم اصطلاحاتی هستند که اغلب به جای هم استفاده می‌شوند اما بسته به زمینه‌ی کاربرد تفاوت‌های کمی با هم دارند.

یادگیری مادام العمر به منظور پیشبرد اهداف شخصی است. در این نوع یادگیری فرد به صورت داوطلبانه برای فراگیری آموزش و مهارت‌های جدید (معمولا به صورت طولانی مدت) متعهد می‌شود. یادگیرنده‌ی مادام العمر کسی است که یادگیری مستمر را به عنوان بخشی جدایی ناپذیر در زندگی خود گنجانده است.

نمونه‌ای از یادگیرنده‌ی مادام العمر کسی است که تصمیم می‌گیرد هر روز یک ساعت در مورد چیزی مطالعه کند. این یک تعهد شخصی برای خودسازی و توسعه فردی به صورت طولانی مدت است.

 

عبارت یادگیری مداوم به شخصی اشاره دارد که متعهد به یادگیری مهارت‌ها یا دانش جدید در زمینه‌های موقت و به صورت رسمی می‌باشد. مانند فردی که یک دوره آموزشی اضافی برای بهبود جایگاه شغلی، بهبود فعالیت‌ها و در نتیجه پیشبرد سازمان به سوی اهدافش می‌گذراند. این یک تعهد رسمی موقتی برای توسعه‌ی سازمان است.